Tenisçi Dirseği Dirseğin dış kesiminde aynı taraf elin kullanımıyla ağrı oluşturan bir hastalıktır. Tekrarlayan kuvvetli el kullanımı ile el bileği ve parmakları yukarı doğu kaldıran kasların kemiğe yapışma yerinde veya hemen bu bölgenin yakınında kirişlerin içinde yapısal bozulma gelişmesi ve iyileşme sorunu yaşanması nedeniyle günlük yaşantı işlerinde ağrı ortaya çıkar. Yoğun olarak tornavida, pense gibi el aletlerini kullanan meslek sahiplerinde, yoğun ev işi yapan ev hanımlarında görülme sıklığı fazladır.
Tenisçi dirseğinin tanısı genellikle yakınmaların iyi dinlenmesi ve fizik muayene ile konulabilir. Ağrı kısa süreli yakınması olan hastalarda dirseğin dış tarafındaki kemik çıkıntı etrafındadır. Başlangıçta sadece elin kullanımı sırasında ağrı olur. Alışveriş poşetini taşıyamama, masadan bir cisim kaldırırken ağrı, sıkı kapak açma veya soyma doğrama gibi işlerde ağrı yakınması olur. Ancak yakınmaların süresi uzadıkça ve hasar büyüdükçe dinlenme sırasında da ağrı hissedilebilir. Dirsek çevresinde en çok hissedilen bu ağrı zaman zaman kolun üst bölümü ile önkolda ele kadar da yansıyabilir. Gece uykudan uyandıran ağrı nadirdir ancak ileri vakalarda karşılaşılabilen bir yakınmadır. Bu klinik yakınmalara ek olarak fizik bakıda el parmak ve bileği yukarı kaldıran kasların dirsekteki ortak yapışma yerinde ve hemen çevresinde hassasiyet olması, dirence karşı el bilek ve parmaklar yukarı kaldırılırken aynı bölgede ağrı oluşması ile tanı konulabilir.
Söz konusu bölgede ele gelen küçük sertlikler veya belirgin şişlik durumlarında düz grafilerde bu bölgeye uyan bölümde kemik benzeri yapılar görülebilir. Genellikle şikayetlerin çok uzun olmadığı ve tipik bulguların saptandığı olgularda başka bir inceleme veya tetkike ihtiyaç duyulmadan tedaviye başlanabilir. Belirgin yaralanma veya zorlanma öyküsü olanlarda ve girişimsel tedavilerin planlandığı olgularda ise dirsek manyetik rezonans inceleme tanı ve tedavi planı için kullanılabilir.
Tenisçi dirseği Yakınmaların ne kadar süredir var olduğu tedavi yönteminin seçiminde ve başarısında önemli rol oynar. Üç dört haftadan kısa süreli yakınmalarda elin ağrıya neden olan işlerde fazla kullanılmaması, ağrılı bölgeye ağrı kesici ve antiinflamatuar jel veya kremlerin sürülmesi, bölgeye soğuk uygulama, masaj, nazik germe hareketleri (Resim 3), fizyoterapi bandı uygulamaları ve ağızdan ağrı kesici ve/veya antiinflamatuarların kullanılması genellikle faydalı olur. Bu tedavinin 2 haftadan kısa olmayacağını akılda tutmak ve çok kısa keserek normal aktiviteye dönmenin yakınmaların daha şiddetli ve daha dirençli olarak geri gelmesine neden olacağını bilmek gerekir. Yakınmalar üç dört ay gibi daha uzun süredir mevcut ise yine benzer şekilde bir tedavi başlanır. Tedavi süresi 3-4 hafta olabilir. İlk iki haftada istenilen iyilik sağlanamazsa yavaşlamış iyileşmeyi hızlandırmak için lokal anestezik ilaçlar iğne ile bölgeye uygulanarak kemikte kanama oluşturulmaya ve iyileşme olayları hızlandırılmaya çalışılabilir. Daha uzun süreli yakınmalarda germe egzersizlerinin etkin yapılabilmesine imkan vermek ve rehabiltasyonu ağrısız gerçekleştirebilmek için bölgeye steroid (kortizonlu ilaçlar) iğne ile verilebilir. Uzun süreli şikayeti olanlarda ses dalgaları kullanılarak da iyileşme hızlandırılmaya çalışılabilir. Bölgesel enjeksiyon tedavileri hem ağrıyı hızlı azaltmak hem de iyileşmeyi hızlandırmak için basit tedavilere yeterince cevap alınamayan hasta grubunda kullanılabilir. Sadece lokal anestezik verilerek kanama oluşturulması, steroid enjeksiyonu kullanılabilecek yöntemlerdir. Steroid enjeksiyonunun kısa aralıklarla, 3 aydan kısa, tekrarlanmaması gerekmektedir. Bu tedavilere ek olarak farklı cihazlar kullanılarak ağrı yakınmasının azaltılmaya çalışıldığı tedaviler de mevcuttur. Bu cihazların herhangi bir türünün diğerinden daha iyi olduğuna dair geçerli bir kanıt olmadığı gibi aşırı ağrılı durumlarda kısa süre kullanımları dışında uzun süreli kullanımda da kalıcı fayda elde edildiğine yönelik kanıt da mevcut değildir. Bu durumda cihazlar çok ağrılı hastalarda parmaklar ve el bileğinin de dinlendirilebildiği türde olması halinde kısa süreli kullanıldıklarında faydalıdır.
Altı aydan fazla süre uygulanmış masaj, germe, ağızdan ve/veya bölgesel antiinflamatuarlar ile enjeksiyon tedavilerine yeterli cevap alınamayan olgularda ilgili bölgede meydana gelen bozulma cerrahi yöntemlerle temizlenerek daha uygun iyileşme elde edilebilir. Temizleme işlemleri açık veya kapalı (artroskopik) ameliyatlarla gerçekleştirilebilir. Kapalı ameliyatla yapılan temizleme işlemleri sonrası iyileşme dönemi ve ameliyat sonrası ağrılı gün sayısı daha kısadır.
Prof. Dr. Bülent DAĞLAR
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
