Dirsek Eklem Tedavileri hastaların dirsek eklemlerindeki sorunlara bağlı şikayetlerinin azaltılması için yapılan hareket açıklığının arttırılması, ağrılarının azaltılması ve hastaların günlük yaşamsal konforlarını sağlanmaya yönelik yapılan işlemlerdir. Bu sorunlar doğumsal şekil farklılıkları, doğumsal kemikler arası birleşik bölgeler, romatizmal hastalıklar, tümörler, kıkırdak bozulmaları, bağ yırtıkları ve yetersizlikleri, kırıklar, kırık sonrası uygun olmayan iyileşme şeklinde olabilir.
Rahatsızlıkların dinlendirme, ağrı kesiciler ve fizik tedavi uygulamaları gibi ameliyatsız tedavilere rağmen yeterince düzelmemesi halinde ameliyatlı tedaviler söz konusu olabilir.
Önkolun ve kolun ortada birleştiği bölgede yer alan eklemdir. Ön kolun yaptığı hareketlerden sorumlu olan dirsek ekleminin, elin vücuda göre konumunu belirleyen hareketiyle büyük ve önemli bir eklemdir. Dirsek eklemi aynı zamanda vücudun cilt örtüsünün, kasların en zayıf, en ince olduğu eklemdir. Bu nedenle doğrudan darbelerle beklenenden fazla hasar oluşabilir.
Dirsek ağrıları pek çok sebebe bağlı oluşur. Kolu oluşturan bu bağlantı kemiklerinde tendonlar ve kaslar yer almaktadır. Kişinin günlük hareketleri sırasında en basit hareketi bile dirsek ağrısını oluşturabilir. Tekrarlayan hareketlerin yoğun yapıldığı temizlik işlerinde, paketleme ya da yazı işlemlerinde, dirsekleri masanın üstüne koyma, ağır eşya taşıma gibi aktivitelerde tendonların yapışma bölgelerinde tekrarlanan zorlanmalara bağlı gelişen dirsek ağrısı sık görülür. Ayrıca golf ve tenis dallarındaki sporcuların dirseklerinde travmalar, zedelenmeler ve kırıklara bağlı olarak pek çok dirsek ağrıları ortaya çıkmaktadır.
Dirsek Ağrılarında Hangi Tedavi Yöntemleri Uygulanmaktadır?
Dirsek ağrılarının tedavisinde egzersizler yapılarak cerrahi uygulamalar gerek kalmadan ağrıların tedavileri yapılabilir. Germe egzersizleri, ağrıyla birlikte olan şişliklerin azaltılması için ödem atıcı özelliği olan buz ile soğuk uygulama yapılabilir. İstirahat ve ilaç ile dirsek eski haline getirilmeye çalışılır. Dinlenmeye rağmen geçmeyen dirsek ağrılarında güçlü ses dalgaları ve fizik tedavi dirsek eklemi için uygulanan bir diğer tedavi metodudur. Rahatsızlıkların dinlendirme, ağrı kesiciler ve fizik tedavi uygulamaları gibi ameliyatsız tedavilere rağmen yeterince düzelmemesi halinde ameliyatlı tedaviler söz konusu olabilir.
Dirsek Cerrahisi
Dirsek ekleminin üzerindeki kas ve cilt dokusu ince olduğu için bu bölge sıklıkla travmalara maruz kalır. Çevremizde çoğunlukla küçük yaşlarda birçok kez dirsek kırığı geçirmiş ve bu kırıkların bir kısmı kötü kaynamış olan hastalar bulabilirsiniz. Dirsek yaralanmaları sıklıkla el ayasının üzerine düşme sonucu meydana gelmektedir. Travmadan sonra dirsekte çıkık oluşursa acil olarak bir uzman doktor tarafından, gerekirse anestezi işlemi uygulanarak yerleştirme yapılması önemlidir. Çünkü dirseğin bulunduğu bölgede 3 adet sinir ve 1 adet atar damar yer alır ve eğer müdahalede gecikme olursa bu yapıların herhangi birinde ya da birkaçında sorun ortaya çıkabilir. Kırıkla birlikte görülen dirsek çıkıklarında ise ameliyatlı tedavilerin yapılması önerilebiliir. Çünkü dirsek ekleminde kısa sürede hareket kısıtlılığı olabilmektedir. Dirsekteki en ağır yaralanmaları; bağların kopmasının da eşlik ettiği arkaya ve öne kırıklı çıkıklardır.
Dirsek bölgesinde oluşan bağ yaralanmaları da işlevsel zorluk yaratabilen yaralanmalardır. Bağ yaralanması problemi yaşayan hastalarda detaylı muayene ve MRG ile teşhis koyulmaktadır. Bağ yaralanması hastalarının çoğunluğu ameliyat edilmektedir.
Dirseğin dış kısmına yapışmış olan kasların tendonlarında zedelenme sonucunda oluşan ağrılı bir durumdur. Bu kaslar bileklerin ve parmakların yukarı doğru hareket etmesini sağlar. Dirsekte oluşan ağrı, kasın kemiğe yapıştığı yerde ya da kas boyunca hissedilebilir. Rahatsızlık uzun süreli olduğunda veya zedelenme şiddetli olduğunda hastalarda elin kavrama gücünde bir azalma ve hafif cisimleri kaldırırken bile zorluk yaşanır. Ağrı en sık ve yoğun olarak dirseğin dış kısmındaki kemik çıkıntısı üzerindedir. Dirsek hareketleri ağrılı olabilir. Konservatif tedavide ağrıya neden olan aktivitelerin kısıtlanması, fizik tedavi, bandaj ve ilaç tedavisi önerilmektedir. Uzun süre düzelmeyen dirsek olgularında ağrılı yere kortizon ve trombositten zengin plazma işlemi yapılabilir. Eğer ilaç, fizik tedavi ve enjeksiyon ile düzelme olmuyorsa ameliyat söz konusu olabilir.
Dirsekte Ulnar Sinir Sıkışması (Kubital Tünel Sendromu)
Ulnar sinirin dirsek arka kısmında yer alan iki kemik çıkıntı arasında oluşan oluktan geçtiği bölgeye kübital tünel denir. Dirsek büküldüğünde azalan hacimle birlikte sinirde baskı oluşur. Uzun süreli yüksek baskı sinirin çalışmasını etkiler ve bazen geçici ilerleyen durumlarda kalıcı işlev kaybına neden olabilir. İlk belirtiler yüzük parmağında ve küçük parmakta oluşan uyuşukluk, karıncalanma şeklindedir. Ağrı nadirdir ancak dirsek ve ön kola yansıyan şekilde künt ağrı da görülebilir. Semptomlar genellikle dirseğin uzun süre kıvrık kullanılması ve uyurken şiddetlenir. Tanıda şikayetlerin uyumlu olması ve muayenede de his kusuru saptanması önemlidir. Uzun süreli baskıda bazen el kaslarında incelme olabilir. Tanı EMG ile kesinleştirilir. Konservatif tedavi dirseğin kullanımının azaltılması, ilaç ve atellerle yapılabilir. Konservatif tedaviyle düzelemeyen ya da ileri derecede sıkışma olan hastalarda ameliyatla sinirler gevşetilir. Şikayetlerin tamamen geçmesi birkaç hafta ya da ayı bulabilir.
Dirseğin sağlam Olmama ve Gevşek Olma Durumu (Dirsek İnstabilitesi) Medial kollateral bağ yaralanmaları (dirsek iç yan bağ) ve/veya Eklem kapsülünün tamamen yırtılması (Horii dairesi yaralanmaları) iyi iyileşmediğinde dirsekte işlev kaybına neden olabilen gevşeklik oluşması haline dirsek instabilitesi denir. Basit çıkıklar, tekrarlayan aşırı zorlamalar dirsekte bağlarda zedelenmeye neden olur. Uygun tedavi edilmediğinde günlük yaşam aktiviteleri veya zorlamalar sırasında dirsek yeteri sağlamlığı olmadığı için uygun işlev göremez. Bu başlangıçta güvensizlik, boşluk hissi ve eklemde ses şikayetleri yapar. İlerleyen durumlarda kıkırdak ve/veya dirsek çevresi diğer dokularda ek hasarlar oluşur ve yukarıdaki şikayetlere ağrı da eklenebilir.
Dirsek diğer büyük eklemlerden farklı özelliklere sahiptir. Hareket kısıtlılıklarında hareketlerin zorlamalı egzersizlerle açılmaya çalışılması dirsekte ek sertliklere ve bazen yumuşak dokular içinde kemikleşmeye (heterotopik ossifikasyon) neden olabilir. Bu yüzden dirsek ile ilgili yakınmalarda dirsek cerrahisi alanında tecrübeli bir ortopedi doktorunun yönlendirmesi çok önemlidir. Tanı ve tedavi kişiye ve duruma özel olarak belirlenmeli ve iyi bir takiple tedavi sonuçları değerlendirilmelidir.
Prof. Dr. Bülent DAĞLAR
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
